سریال حسی» - ۹میلیون دلار
SENSE۸ یا حسی» یک مجموعه تلویزیونی آمریکایی به سبک علمی-تخیلی و دراما است که توسط واچوفسکیها و جی. مایکل استرازینسکی نوشته، تهیه و ساخته شده است. هماکنون فصل نخست مجموعه شامل ۱۲ قسمت تولید شده که از تاریخ ۵ ژوئن ۲۰۱۵ از طریق رسانه اینترنتی نتفلیکس در دسترس قرار گرفته است.
داستان مجموعه درباره هشت غریبه از نقاط مختلف جهان است که ناگهان از طریق ارتباط ذهنی و عاطفی به یکدیگر مرتبط میشوند و باید راهی برای زنده ماندن از دست کسانی که آنها را به چشم تهدیدی برای نظم جهانی میپندارند پیدا کنند. نتفلیکس برای فیلبرداری هر اپیزود از این فیلم که هر کدام در نقطه مختلفی از جهان بود، مجبور به پرداخت ۹ میلیون دلار شد. البته گویا اپیزود اول این فیلم رضایت بخش نبود، از این رو همان جا هم پایان یافت.
سریال مارکوپولو» - ۹میلیون دلار
مارکوپولو سریال درام تاریخی آمریکایی است که از شبکه نتفلیکس در حال پخش است. داستان سریال که در قرن سیزدهم اتفاق میافتد از این قرار است که در دنیایی که از حرص و طمع، قدرت و زورگویی و رقابتهای کثیف پر شده است، تاجر و جهانگرد ونیزیِ مشهور، مارکو پولو،خود را در دربار کوبلای خان، پادشاه مغولها میبیند. پدرش او را بهعنوان وثیقه نزد کوبلای خان گذاشته و او در آن محیط پرورش یافته و به یکی از خدمتگذاران بالا مقام دربار تبدیل میشود.
این سریال تنها برای هر ۱۰ اپیزود اول ۹ میلیون دلار هزینه کرد. با این وجود این، سریال برخلاف انتظارها رنکینگ بالایی نداشت و در فصل دوم آن حدود ۲۰۰ میلیون دلار ضرر کرد که یکی از شکستهای بهیادماندنی در تاریخ نتفلیکس به حساب میآید.
سریال رُم» - ۱۰میلیون دلار
قبل از سریال بازی تاج و تخت» سریال رم» بر سر زبانها بود. این مجموعه تلویزیونی، توسط برونو هلر، جان میلیوس، و ویلیام جی مک دونالد تولید شد. این سریال در واقع داستان روم باستان، در دورانگذار از جمهوری به امپراتوری را روایت میکند. داستانی که از تهاجم ژولیوس سزار به سرزمین گل (فرانسه امروزی) آغاز میشود و به مرگ مارک آنتونی و ظهور و شکلگیری اولین امپراتور آگوستوس ختم میگردد. این سریال موفقیتهای فراوانی را در نظرسنجیهای مختلف برای HBO و بی بی سی به همراه داشت. رسانههای زیادی از همان آغاز پخش سریال رم نسبت به نمایش آن توجه خاص نشان دادند و هر دو فصل این سریال، مفتخر به نامزدی جوایز متعدد و دریافت بسیاری از این جوایز افتخارآمیز شدند.
طبق گزارشات مجله فوبز، هر اپیزود از این سریال حدود ۶ تا ۱۰ میلیون دلار هزینه برداشت. اگر چه این سریال در فصل دوم متوقف شد، اما اثر به یاد ماندنی از خود بر خاطرهها بر جای گذاشت.
سریال دوستان» - ۱۰میلیون دلار
سریال تلویزیونی دوستان» را با هیچ مجموعه تلویزیونی دیگر نمیتوان مقایسه کرد. این مجموعه کمدی که توسط دیوید کرین و مارتا کافمن ساخته شده، از ۱۹۹۴ تا ۲۰۰۴ از شبکه انبیسی پخش گردید. این مجموعه دارای ده فصل است و هنوز در شبکههای مختلف در حال بازبخش میباشد. داستان آن درباره شش دوست است که در منهتن نیویورک زندگی میکنند.
دوستان» به یکی از محبوبترین کمدی موقعیتهای تاریخ تبدیل شد. این سریال در مجموع ۶۲ نامزدی جایزه امی و در سال ۲۰۰۲ جایزه بهترین سریال کمدی را برای فصل هشتم به دست آورد. این سریال در فهرست ۵۰ سریال برتر تاریخ TV Guide» در رده ۲۱ و در فهرست ۵۰ سریال برتر تاریخ مجله امپایر در رده ۷ قرار دارد. هر اپیزود از آخرین فصل این سریال محبوب ۱۰ میلیون دلار هزینه برداشت که هنوز هم ارزش این سرمایه گذاری را داشته است.
سریال تئوری بیگبنگ» - ۱۰میلیون دلار
یکی دیگر از سریالهایی که در تلویزیون تاریخساز شد، سریال تئوری بیگ بنگ» است. این مجموعه تلویزیونی در گونه کمدی است که از شبکه سیبیاس و از سال ۲۰۰۷ پخش میشود. چاک لوری و بیل پریدی سازندگان این مجموعه تلویزیونی هستند. محوریت این مجموعه بر روی ۵ کاراکتر میباشد. طبق گزارشات، هر اپیزود از این سریال، ۱۰ میلیون دلار هزینه داشت. ستارههای این سریال از جمله جانی گالکی، جیمز پارسونز و کیلی کوئوکو از سال ۲۰۱۴ تاکنون، هر کدام ۱ میلیون دلار برای هر اپیزود دریافت میکردند که رقم کمی نبود.
سریال جوخه برادران» - ۱۲.۵میلیون دلار
جوخه برادران» یک مجموعه تلویزیونی کوتاهی است که در ۱۰ قسمت تولید شده و در مورد جنگ جهانی دوم میباشد. تهیهکنندگان اصلی این سریال، تام هنکس و استیون اسپیلبرگ هستند که پیشتر در فیلم نجات سرباز رایان» با هم همکاری داشتند.
این مجموعه تلویزیونی برای اولین بار توسط شبکه اچبیاو در سال ۲۰۰۱ به نمایش درآمد و از آن پس شبکههای متعددی اقدام به بازپخش آن نمودند. داستان سریال نیز در خصوص گروهی از سربازان آمریکایی، از روزی که دورههای آموزشی خود را طی میکنند تا روز پیروزی در جنگ است. این سریال در imdb در بین نمایشهای تلویزیونی مقام دوم و در سریالها مقام سوم را دارد.
هر اپیزود از این سریال ۱۲.۵ میلیون دلار هزینه برداشت که دلیل آن هم جزییات فیلم بود. لباس های بازیگران، پشت صحنههای خاص و منحصربفرد و . باعث شد که ساخت هر اپیزود از این سریال هزینه بالایی را در پی داشته باشد که البته ارزشش را داشت، زیرا این سریال در سال ۲۰۰۲، بیش از ۳۰ جایزه را از آن خود کرد.
سریال بخش فوریتهای پزشکی» - ۱۳میلیون دلار
بخش فوریتهای پزشکی» یک مجموعه تلویزیونی محبوب ساخته کشور آمریکا میباشد. این مجموعه تلویزیونی درباره پرستاران، پزشکان و دانشجویان علوم پزشکی بود که در بخش فوریتهای پزشکی در یک بیمارستان در شیکاگو کار میکردند. داستانهای هیجانی و سرعت انجام اتفاقات در قصههای این سریال از دلایل محبوبیت و شهرت آن بهشمار میرفت. ای آر در سال ۱۹۹۴ میلادی پخش گردید و در سال ۲۰۰۴ میلادی ۲۱ جایزه امی دریافت کرد. این سریال جزو پرهزینهترین سریالها بود، به طوری که ۱۳ میلیون دلار برای هر اپیزود آن خرج شد.
سریال بازی تاجوتخت» - ۱۵میلیون دلار
بازی تاج و تخت» یکی از موفقترین سریالهای تلویزیونی تاریخ بود که به سبک خیالپردازی حماسی و توسط دیوید بنیاف و دی. بی. وایس برای شبکه اچبیاو ساخته شد. داستان سریال در قارههای خیالی وستروس و اسوس، در نزدیکی پایان یک تابستان ۱۰ ساله اتفاق میافتد و چندین خط داستانی را دنبال میکند.
این سریال تاکنون نامزد و برنده بسیاری از جوایز شده است که از میان آنها میتوان به نامزدی جایزه امی بهترین سریال درام برای هر چهار فصل پخش شده آن، یک نامزدی جایزه گلدن گلوب برای بهترین سریال تلویزیونی درام و نامزدی جایزه هوگو برای بهترین نمایش درام اشاره کرد. پیتر دینکلیج نیز برای بازی در نقش تیریون لنیستر موفق به دریافت سه جایزه امی بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و یک جایزه گلدن گلوب بهترین بازیگر نقش مکمل مرد شدهاست.
هراپیزود این سریال حدود ۱۰ میلیون دلار هزینه برداشت، اما موفقیت آن به گونهای بود که تمام این هزینهها را جبران کرد.
سریال اقیانوس آرام» - ۲۱میلیون دلار
شاید فکر کنید که بازی تاج و تخت» پرهزینهترین سریال تلویزیونی است، اما اشتباه کرده اید، اقیانوس آرام» در رتبه اول این فهرست قرار گرفته است. این سریال یک مینیسریال ۱۰ قسمتی آمریکایی درباره جنگ جهانی دوم است که از ۱۴ مارس ۲۰۱۰ تا ۱۶ مه ۲۰۱۰ از شبکه HBO پخش میشد. تهیهکنندگان اصلی این سریال، تام هنکس و استیون اسپیلبرگ هستند. این مجموعه برگرفته از داستانی واقعی از وقایع جنگ جهانی دوم به روایتی شیوا و رسا و صد البته دیدنی میباشد. داستانی با درون مایه جنگی و روایتی عمیق از جنگ آمریکا و ژاپن!
ساخت این سریال ۲۱ میلیون دلار هزینه داشته که بیشتر آن هم برای صحنه سازی جنگ جهانی دوم و جزییات صحنههای فیلمبرداری خرج شده است.
منبع: therichest
صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران در مناسبتهای مذهبی همیشه در تولید آثار پیشتاز بوده و از سالها قبل از چند ماه مانده به آغاز این مناسبتها از جمله ماه رمضان، ماه محرم و یا اعیاد مذهبی دیگر آستینها را برای ساخت آثاری که با موضوعات مختلف مذهبی و مناسبتها همخوانی داشته باشند بالا میزدند. این برنامهریزیها اما از چند سال اخیر در تلویزیون به نظر به فراموشی سپرده شده و حالا دیگر مدتهاست خبری از سریالهای تازه تولید و حتی تله فیلمهای مناسبتی به خصوص برای پخش در ایام ماه محرم نیست و تلویزیون تقریبا از ابتدای دهه ۹۰ تمام توانش را به جای ساخت سریالهای جدید در پخش سریالهای تکراری به کار گرفته است.
کمبود بودجه با قهر مخاطب؟
بحث کمبود بودجه و مشکلات اقتصادی که گریبان صدا و سیما را هم گرفته شاید اصلیترین دلیل ساخته نشدن سریالهای مناسبتی خاصه برای ماه محرم باشد اما به نظر میرسد اگر تلویزیون بخواهد در این مسیر همچون گذشته ثابت قدم جلو رود، میتواند با برنامهریزی برای تولید آثار جدید اقدام کند. فارغ از بحث بودجه و مشکلات مالی روی برگرداندن مخاطب از شبکههای تلویزیونی داخلی نیز دلیل دیگری در این بحث است. به هر حال مدیران صدا و سیما هر چقدر هم که بخواهند با آمار و ارقام سعی در پرمخاطب نشان دادن رسانهشان تلاش کنند اما برآیند نظر مردم این است که دیگر مثل گذشته میلی به تماشای تلویزیون ندارند و در خوشبینانهترین حالت از سر بیبرنامگی کانالها را بالا و پایین میکنند و نهایتا چند دقیقهای روی تماشای برنامه یا سریالی متمرکز میشوند.
پس یک محاسبه ساده تلویزیونیها را به این نتیجه میرساند که حتی اگر قرار است هزینهای برای ساخت آثار جدید در تلویزیون شود بهتر است این پول صرف مجموعههایی شود که یا طنزند چون قطعا مخاطب بیشتری دارند یا سریالهای آپارتمانی که هزینه کمتری در تولید به خود اختصاص میدهند.
ماندگارهای محرمی
هنوز هم خیلی از مخاطبان تلویزیون سریال خاطرهانگیز و پرطرفدار شب دهم» ساخته حسن فتحی را به یاد میآوردند، مجموعهای که هنوز هم طرفدار دارد و تکرارش هم بینندهها را پای تماشا مینشاند.
پس از شب دهم» نیز چندین سریال برای ماه محرم ساخته شد، ازپریدخت» سامان مقدم بگیرید تا پرده نشین» بهروز شعیبی و نفس گرم» محمدمهدی عسگرپور که سالهای زیادی از پخششان نمیگذرد.
هر کدام از این سریالها به اندازه خود طرفدارانی برای خودشان دست و پا کردند اما شاید چندان که باید و شاید نتوانستند موجی تازه در زمینه تولید مجموعههای مناسبتی محرمی به راه بیاندازند.
تکرار مختارنامه» شوخی یا جدی؟
در سالهای اخیر هم که فقط بازار پخش سریالهای تکراری گرم است و سریال مختارنامه» به کارگردانی داود میرباقری تنها گزینه جدی برای پخش از شبکههای مختلف تلویزیون است، این سریال آنقدر تکرار داشته که به نظر میرسد رکورد پخش سریال تکراری را زده است. با همه این اوصاف تنها گزینه جدی تلویزیون امسال هم مختارنامه است تا بار دیگر حتی پخش تکراری این مجموعه به دستمایهای برای شوخی در فضای مجازی هم بدل شود و انواع و اقسام جوکها دربارهاش مطرح شود.
امسال هم در اقدامی واقعا عجیب باز هم این سریال از شبکه آیفیلم روی آنتن میرود تا دست خالی تلویزیون بیش از هر زمان دیگری به چشم بیاید.
پیامی که ضد پیام میشود
هدف از پخش مجموعههای مناسبتی قطعا پیامی است که میتوانند برای مخاطب به همراه داشته باشند اما وقتی یک اثر چندین بار در یک مناسبت روی آنتن میرود دیگر حتی اثرگذاریاش بر مخاطب را هم از دست میدهد و پیامش هم به ضد پیام بدل میشود.
از سوی دیگر قطعا نگاههای مختلف و متفاوتی میتواند حتی به یک واقعه تاریخی و مذهبی نیز وجود داشته باشد و به نظر درست نمیآید ساخت سریالهای محرمی با موضوع عاشورا محدود به یک یا دو کارگردان و فیلمساز شود، داود میرباقری دو سریال مهم محرمی را کارگردانی کرده، یکی معصومیت از دست رفته» و دیگری هم مختارنامه» که در وصفش زیاد گفتیم.
البته نه تنها برای ایام محرم و صفر، تلویزیون برای روز عاشورا نیز سالهاست هیچ تمهیدی نیاندیشیده و فیلم سینمایی روز واقعه» شهرام اسدی جایش در کنداکتور ثابت مانده است. فیلمی که به نظر مخاطبان تلویزیون سکانس به سکانسش را از بر شدهاند.
با همه این تفاسیر به نظر می رسد تلویزیون نیازمند یک برنامهریزی درست و دقیق برای مناسبتهای مختلفش به خصوص ماه محرم و صفر است تا از این تکرار که سالهاست گرفتارش شده رهایی پیدا کند و اثر جدیدی برای عرضه داشته باشد.
دیپلماسی ایرانی: آن چنان که انتظار می رفت در پی رکوردشکنی های سقوط ارزش ریال ایران طی روزها و هفته های اخیر، و طیروزهای اخیر دلار آمریکا در بازار آزاد به قیمت ۲۷ هزار و ۱۰۰ تومان خرید و فروش شد تا دوباره در رکوردی جدید ارزش ریال ایران به پایین ترین حد خود در تاریخ برسد.
اگر چه که در ادامه با ورود جدی بازارساز به بازار ارز و اعمال برخی ت های ارزی روند صعودی قیمت ارز متوقف و سیر نزولی قیمت دلار آغاز شد، به گونهای که دلار آمریکا با کاهش پانصد تومانی به ۲۶ هزار و ۶۰۰ تومان کاهش پیدا کرد، اما به نظر می رسد با آشفته بازاری که اکنون برای ارز و دیگر عرصه های اقتصادی به وجود آمده عملاً عنان کار از دست دولت و مسئولین خارج شده است. در این میان برخی اقتصاددانان یکی از عواملی که موجب ثبت رکوردهای جدید برای نرخ ارز و به خصوص دلار شده است را به نگرانیهای ی و به ویژه تحولات حوزه ت خارجی گره زده اند.
پیرو این نکته معاملهگران و فعالین اقتصادی در داخل احساس میکنند مطابق با گفته ها و ادعاهای مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده از ۲۰ سپتامبر/ ۳۰ شهریور، آمریکا مکانیسم ماشه را فعال خواهد کرد و ذیل آن تمامی تحریمهای شورای امنیت به واسطه بازگشت قطعنامه های شش گانه این شورا علیه ایران احیا خواهد شد. این در حالی است که عده دیگری هم عنوان میکنند، چنین اتفاقی رخ نخواهد داد. از نگاه این گروه، آنچه از لحاظ ی بازار را تحت تاثیر قرار داد، احساس نگرانی برخی از معاملهگران است و همین عامل هم موجب شده که گروهی ترجیح بدهند ریال خود را به طلا و دلار تبدیل کنند. گروه دیگری نیز در بازار عنوان میکنند، جنس نوسانات اخیر بازار، هیجانی است و با کاهش این هیجان، قیمتها فروکش خواهد کرد.
اما علت هر چه باشد، چه ی، چه دیپلماتیک، چه امنیتی و چه نتایج و آثار روانی بازار ارز، باز هم نمی توان منکر اوضاع نابسامان اقتصادی و معیشتی کشور بود. در همین رابطه برای بررسی بیشتر این که نوسانات ارزی و سقوط بیسابقه ارزش ریال تا چه اندازه به تحولات حوزه ی و دیپلماتیک ارتباط دارد، گفت و گو را با محمدعلی یوسفی، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل اقتصادی پی گرفتیم که در ادامه می خوانید:
بعد از رکوردشکنی یکشنبه هفته جاری دلار در بازار آزاد این رکورد دوباره شکسته شد و در روزهای گذشته قیمت هر دلار آمریکا در بازار ۲۷ هزار و ۱۰۰ تومان رسید تا در یک سقف جدید قیمتی، ریال ایران به پایین ترین ارزش خود در تاریخ برسد. اگرچه برای به وجود آمدن شرایط کنونی اقتصادی و معیشتی کشور به خصوص در حوزه ارزی دلایل، عوامل و پارامترهای متعدد اقتصادی، اجتماعی، ی و امنیتی وجود دارد، اما برخی از اقتصاددانان عامل و پارامتر اصلی در آشفته بازار این روزهای ارز را به تحولات حوزه ت خارجی و به خصوص نگرانیهای فعالین اقتصادی در رابطه با احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه، احیای قطعنامههای ششگانه و در نهایت بازگشت تحریم های شورای امنیت علیه ایران از ۲۰ سپتامبر/ ۳۰ شهریورماه مطابق با گفته ها و ادعاهای یکسویه مایک پمپئو، وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا گره زده اند. از نگاه شما به عنوان یک اقتصاددان اساساً تا چه اندازه می توان سقوط ارزش ریال در بازارهای داخلی را به تحولات حوزه ت خارجی و دیپلماسی گره زد؟
همان گونه که در دو هفته گذشته شاهد بودیم روند افزایشی دلار ادامه یافت؛ در همین رابطه اسکناس آمریکایی در کانال ۲۶ هزار تومانی پیشروی کرد تا این که مطابق پیش بینی هابه کانال ۲۷ هزار تومان رسید. این در حالی بود که برخی فعالان معتقد بودند، بازارها با رسیدن به این سقفهای تاریخی، با فشار فروش مواجه خواهند شد. اما پیش از آن که به بررسی رابطه تاثیر تحولات حوزه ت خارجی بر آشفته بازار ارز بپردازم، لازم می دانم به دو عامل داخلی به عنوان عوامل پیشران در شکل گیری سقوط ارزش ریال اشاره ای داشته باشم تا به پارامتر سوم و ارتباط دیپلماسی با اقتصاد برسم؛ اولین عامل به ناکارآمدی و ناتوانی مدیران و مسئولین دولتی و به خصوص بانک مرکزی به عنوان یگانه متصدی وضعیت بازار ارز در کنترل قیمت ها در این بازار باز می گردد.
اگر چه به واسطه شیوع کرونا سطح مناسبات تجاری خارجی کشور کاهش چشمگیری پیدا کند و ذیل آن درآمدهای ارزی ایران نیز به شدت افت پیدا کرده است و همچنین به واسطه بدعهدی و رفتارهای مخرب برخی کشورها مانند کرهجنوبی در بازگشت بدهیهای خود به ایران سبب شده که دست بانک مرکزی در رسیدن به منابع ارزی و اسکناس دلار برای پیگیری و عملیاتی کردن ت ارزپاشی به شدت محدود شود، اما نوع اقدامات بانک مرکزی در چند سال گذشته و ایجاد چند بازار موازی موجب شده است که این بازارها علیه هم دیگر عمل کنند. در همین رابطه برخی از فعالین اقتصادی، تولیدگنندگان و تجاری عنوان داشته اند که موفق به دریافت ارزهای مد نظر خود نشده اند؛ ارزهایی که خریدشان از ماه ها پیش در سامانه نیما صورت گرفته است.
قطعا چنین تاخیرهایی در واگذاری ارز به فعالین اقتصادی و مهرهای تاثیرگذار تولید، آن هم تولید نیم بند و نیمه خوابیده کشور سبب خواهد شد که این فعالین ارز مورد نیاز خود را با قیمت بالاتری از بازار آزاد تهیه کنند. کما این که کسانی که تعهدات ارزی دارند، اگر نتوانند ارز مورد نیاز خود را از سامانه نیما تهیه کنند، به ناچار به بازار آزاد مراجعه خواهند کرد. تداوم این نقصان به هر دلیل، چه به حق و چه به ناحق، چالش و معضل افزایش نرخ ارز و سقوط ارزش ریال را دو چندان خواهد کرد. عامل مهم دیگری که باعث آشفته بازار این روزهای ارز شده است به سقوط شدید شاخص کل در بورس باز می گردد؛ سقوطی که در کمتر از یک ماه باعث شده ما با ریزش بیش از ۵۰۰ هزار واحدی روبه رو شویم. به هر حال تداوم و در برهه های تشدید سیر نزولی شاخص کل در بازار سهام موجب شده است که بخشی از نقدینگی از این بازار خارج شود و به سوی سایر بازارها مانند بازار ارز، سکه، خودرو و مسکن پیش رود.
اتفاقا به همین دلیل است که ما تقریباً طی چند هفته گذشته به موازات کاهش شدید شاخص کل در بازار سهام شاهد اوج گیری قیمت ها در بازار ارز، خودرو، مسکن، طلا و سکه هستیم. پس قطعاً این هم زمانی معنادار است و با هم ارتباط دارد. البته به نظر می رسد چون در بازار ارز، حداقل تقاضای زیادی به صورت اسکناس وجود ندارد و در آن سو در بازار سکه تقاضا بالاتر رفته است لذا شدت خروجی سرمایه از بازار سهام با اولویت بازار سکه و طلا باشد تا بازار ارز.
در این میان نکته مهمی که ذهن را درگیر می کند ناظر بر این مسئله است که آیا ذیل تحلیل شما حجم بالای ورود نقدینگی از بورس به بازار سکه و طلا میتواند بازار ارز را هم تحتالشعاع قرار داده باشد؟
بله این امکان وجود دارد. چون احتمال دارد که بخشی از تقاضا از بازار سهام تا حدی به سوی بازار سکه رفته باشد و افزایش قیمتها در بازار سکه، قیمت دلار را هم تحتتاثیر قرار داده باشد. البته هستند کسانی که معتقدند نمیتوان با قاطعیت از خروج نقدینگی بازار سهام به بازار سکه، ارز، خودرو و دیگر بازارها سخن گفت.
پس اگر نقدینگی جدید که می تواند شامل خروج بخشی از سرمایه بورسی، ذیل افت شاخص کل طی یک ماه گذشته به باراز ارز و سکه باعث این آشفته بازار در سقوط ارزش ریال نشده چه عاملی این سقف های جدید قیمتی را به وجود اورده است؟
کسانی که منکر تغییر جهت نقدینگی و سرمایه گذاری از بورس به دیگر بازارها مانند ارز و طلا هستند، معتقدند بازار ارز و سکه دلایل زیادی برای رشد قیمت داشتهاند، کما این که همین طیف معتقد است پیش از افت شاخص کل هم قیمتها تا اندازهای بالا بودهاند. از این رو سرمایهگذاران جدید از خرید در این قیمتها با یک فشار روانی و نگرانی مواجه بوده اند. حال فارغ از درستس یا نادرستی این گزاره باید به این مهم توجه کرد که قطعا مسئولین البته نه تنها مسئولین دولتی، بلکه در کل نظام جمهوری اسلامی ایران از نمایندگان مجلس شورای اسلامی گرفته تا وزارت اقتصاد، بانک مرکزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت و قوه قضاییه با یک برنامه ریزی درست و البته دقیق و عملیاتی و در کوتاه مدت به جای تقویت یک بازار و نادیده گرفتن شرایط سایر بازارها، تدابیر بیشتری را برای کاهش سرعت رشد نقدینگی طراحی کنند و همزمان سعی شود با تغییراتی، حجم نقدینگی موجود در جامع، به خصوص نقدینگی سرگردان را از سرمایهگذاریهای پرریسک مانند ارز و بورس دور کرده و به مکانهای امن چون بانکها ببرند.
چوان واقعیت آن است که مسئله اقتصاد و معیشت جامعه، نه تنها در حوزه بازار ارز که در همه ابعاد با چالشهای بسیار جدی مواجه است؛ از مسئله دلار و بازار طلا گرفته تا مسکن، خودرو، میزان پایین دستمزدها، اشتغال، تورم، رکود و دیگر ابعاد. آنچه مسلم است در سایه این مشکلات میزان نقدینگی که به عنوان یک سرمایه ارزشمند نزد جامعه وجود دارد و افراد برای بقا و افزایش آن به سمت بازار های دلالی پیش میروند سبب شده تا در کنار این مشکلات نتوان تبعات منفی آن را مدیریت کرد. متاسفانه در طول این سال ها دولت و ساختار اقتصادی کشور هیچ گاه نتوانستند برنامه جدی برای مدیریت این میزان از نقدینگی جامعه را داشته باشند و در شرایط تحریمی کنونی این موج نقدینگی به یک موج شدید نقدینگی سرگردان بدل شده که با یک حرکت جدی به سمت فرصت طلبی اقتصادی سبب گشته تا چالش های معیشتی مردم جدی تر شود.
البته در کنار آن نمیتوان مسئله تحریم و فشارهای ایالات متحده آمریکا را نادیده گرفت که بعدا به آن اشاره می کنم، اما آنچه چالش های معیشتی کنونی جامعه را به شدت پر رنگ تر می کند، عدم مدیریت از سوی مسئولین است. اکنون علاوه بر تورم در قیمت ها ما شاهد کمبود و حتی نبود برخی از اقلام مصرفی مردم مانند کره و دیگر اقلام هستیم، آن هم در شرایطی که دولت بارها و بارها گفته است که جامعه در خصوص کالاهای مصرفی اساسی خود نگران نباشد.
به تاثیر تحریم ها اشاه داشتید. حال به سوال ابتدایی مصاحبه باز گردیم. از نگاه شما ارتباط تحولات حوزه ت خارجی تا چه اندازه باعث آشفته بازار ارز شده است؟
همانگونه که در ابتدای مصاحبه اشاره کردم من تاثیر تحولات ت خارجی و اثرگذاری پارامتر دیپلماسی بر شکل گیری حال و روز ناخوش این روزهای اقتصاد و معیشت کشور را به عنوان یکی از عوامل سه گانه برشمردم. چون این یک اصل بدیهی است که مولفه های اقتصادی و معیشتی یک کشور بی ارتباط با اقتضائات حوزه ت خارجی، دیپلماسی، ت داخلی، مناسبات امنیتی و اجتماعی آن کشور نباشد. قطعاً تمامی مناسبات، چه مناسبات ت داخلی و چه اقتصائات حوزه ت خارجی بر ثبات، پایداری و رشد شاخص ها و مولفه های اقتصادی کشور موثر است. حال پیرو این نکته مهم من از شما میپرسم چه تغییری در رویکرد ت خارجی جمهوری اسلامی ایران طی ماه های اخیر صورت گرفته است؟ آیا در مهمترین پرونده ت خارجی ایران یعنی تنش با ایالات متحده آمریکا تغییری شکل گرفته و یا اینکه کاخ سفید به سمت اعمال تحریمهای شدیدتر پیش رفته است؟ چنانی که به درستی اشاره کردید اکنون ایالات متحده آمریکا و به خصوص دولت دونالد ترامپ که خود را مهیای انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا می کند برنامه ریزی جدی برای افزایش فشارها بر ایران در حوزههای مختلف را در دستور کار قرار داده است تا بتواند به برگ برنده های انتخاباتی دست پیدا کند؛ از محاصره امنیتی کشور با عادی سازی روابط دیپلماتیک اسرائیل با برخی از همسایگان عربی حاشیه خلیج فارس تا تمدید تحریم های تسلیحاتی، ذیل ادعای فعال کردن مکانیسم ماشه و بازگشت قطعنامه های شش گانه شورای امنیت علیه ایران. بنابراین با پررنگ تر شدن ت فشار حداکثری کاخ سفید ضد تهران قطعاً، هم ت در هر دو بعد داخلی و خارجی و هم اقتصاد تحت الشعاع این مسئله قرار خواهد گرفت.
از طرف دیگر تمام شاخص های اقتصادی کشور هم مانند بازار ارز ملتهب و در نوسان است. پس مشکل فقط بازار ارز کشور نیست. ضمن این که از آن سو شرایط نامطلوب اقتصادی و معیشتی کشور هم بر تحولات حوزه ت خارجی اثر گذار است. لذا با وضعیت نابسامان داخلی اقتصادی توان چانه زنی دیپلماتیک کشور کمتر از گذشته خواهد بود. اینها علاوه بر آن است که ما با نوعی وادادگی مسئولین رو به روییم. شما به وضعیت بازار مسکن و اجاره بهاء و یا بازار خودرو نگاه کنید؛ به شرایطی که در بازار بورس و یا بازار سکه و طلا شکل گرفته است نگاه کنید، همه اینها نشان میدهد که تمام مسئولین از دولت تا دیگر نهادها با شدت و ضعف در شکل گیری این وضعیت مقصرند. زمانی که ما با انبوهی از چالش ها و مشکلات در عرصه ت و دیپلماسی مواجه باشیم قطعا اقتصاد موقعیت خوبی پیدا نخواهد کرد. بنابراین وضعیت ما، نه تنها بهتر نشده که بدتر هم شده؛ متغیرهای اقتصادی و کنونی نتیجه شرایطی است که در حوزه ت خارجی، ت داخلی و مسائل آن شکل می گیرد.
یعنی شما معتقدید که از هم اکنون ما باید متنظر شرایطی به مراتب سخت تر برای شش ماهه دوم سال جاری باشیم؟
متاسفانه شرایط این گونه نشان میدهد. چیزی که کاملا مشخص است این است که اساساً دولت تنها به برنامههایی کوتاه مدت و موقتی برای گذر از این شرایط می نگرد. این بدان معنا است که مسئولین، منظورم همه مسئولین ساختار نظام جمهوری اسلامی ایران است هیچ نوع نگاه راهبردی برای تقابل با تحریمها و نیز نقصان و کم کاری ها داخلی در خصوص مدیریت اقتصادی را در دستور کار ندارند. این در حالی است که عملا مسئله تولید، اشتغال، رکود و تورم به حال خود رها شدهاند. این مدیریت نیست. همین شرایط سبب میشود که آن موج نقدینگی در شش ماهه دوم سال سر از بازارهای دلالی درآورد و شرایط را بغرنج تر از شش ماهه اول سال کند. با این شرایط هر سناریویی برای قیمت ارز امکان تحقق دارد. آیا کسی انتظار این قیمت های نجومی در مسکن، خودرو و یا سکه را داشت؟! پس بدیهی است امکان دارد ارز نیز شاهد تکرار رکوردهای بیشتر از۲۷ هزار هم باشد. کما این که در همین مدت ما شاهد پراید ۱۱۰ میلیون تومانی و سکه ۱۳ میلیون تومانی بودیم. پس رکورد شکنی قیمت ها در این بازارها چیز غیر ممکنی نیست. در ضمن باید عدم مدیریت لازم، فساد سیستماتیک در کشور که فرادولتی هم شده است، اشاره کرد.
سینرژی این مولفه ها در این شرایط میتواند یک وضعیت کاملا پیچیده، متشتت و در عین حال بی ثبات را برای وضعیت اقتصادی و به خصوص وضعیت بازار ارز فراهم آورد. مضافا اگر شاده تحقق ادعای ایالات متحده آمریکا در خصوص فعال شدن مکانیسم ماشه هم از ۲۰ سپتامبر/ ۳۰ شهریور در قبال ایران باشیم مطمئناً بازار ارز و در کل اقتصاد و معیشت کشور دچار التهابات جدی و قیمت های نجومی خواهد شد. اما در خصوص قیمت نهایی ارز کسی نمی تواند در این شرایط نظر قطعی بدهد که دلار روی چه قیمتی خواهد ایستاد.
ذیل این نگرانی ها در خصوص آینده اقتصادی و معیشتی کشور که در کلام شما مشهود بود و همچنین با توجه به شکل گیری حجم بالایی از انتقادات جدی به عدم مدیریت مسئولین، به خصوص در حوزه معیشتی و اقتصادی، شرایط را برای ایجاد یک جنبش اجتماعی در سایه این مشکلات تا چه اندازه نزدیک به واقعیت می دانید. خصوصا اینکه کشور در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ قرار دارد؟ اتفاقاً با توجه به آمارها و ارقام مربوط به میزان مشارکت ۴۲.۵۷ درصدی مردم در انتخابات دوم اسفند سال گذشته (انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی) و همچنین انتخابات دور دوم یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی که جمعه گذشته با مشارکت ۱۹ درصدی در ده حوزه انتخابی برگزار شد، نشان از این دارد که یک گسل بسیار جدی بین جامعه و ساختار ی به وجود آمده است که میتواند به شکل بسیار پررنگ تری در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ خودنمایی کند؟
ببینید مسئله تعیین کننده آستانه تحمل مردم است. شما به شرایط اقتصادی امسال که به قول شما در آستانه انتخابات ریاست جمهوی سال آتی هم قرار داریم، نگاه کنید. اکنون نگاه مسئولین صرفاً نگاه شعاری و پوپولیستی است که داعیه همدردی با مردم را دارند، ولی در عمل آنچه روی نمی دهد حل مشکلات است و جامعه هر روز شاهد پررنگ شدن مشکلاتش است. به ویژه که کارنامه عملکرد صد روزه مجلس یازدهم با آن شعارهای به اصطلاح انقلابی عملاً هیچ» بوده است. این مسئله بر شدت ناامیدی مردم از مسئولین افزوده است. در چنین شرایطی اساساً مولفه اقتضائات ی با روی کار آمدن مجلس یازدهم و آماده شدن برای انتخابات ۱۴۰۰ و روی کار آمدن هر رئیس جمهوری با هر طیف فکری و ی نمی تواند وضعیت را تغییر دهد، مگر آنکه از اساس راهبردهای ی و دیپلماتیک جمهوری اسلامی ایران و نگاه تهران به مناسبات جهانی تغییر کند و در کنار آن مسئله مبارزه با فساد سیستماتیک در هر قوه و با هر فردی و در هر سطحی پیگیری شود. در صورتی که ما عملا شاهد عکس آن هستیم.
حال در این شرایط تمام جریان های ی از اصلاحطلبان تا اصولگرایان برای کسب کرسی ریاست جمهوری به شعارهای پوپولیستی و همراهی با مردم روی آورده اند. در صورتی که این جریان ها و آقایان اگر به میزان مشارکت مردم، هم در انتخابات مجلس شورای اسلامی در اسفندماه سال گذشته و همچنین انتخابات مرحله دوم مجلس یازدهم نگاه کنند، می بینند که به واقع روزبهروز میزان اعتماد جامعه نسبت به مسئولین کم رنگ و کم رنگ تر شده اشت، به گونه ای که این میزان از کاهش مشارکت و به تبعش افزایش گسل بین ملت و مسئولین در طول ۴۰ سال گذشته بی سابقه است. البته به نظر من آستانه تحمل جامعه به واسطه انبوهی از معضلات معیشتی در کنار نبود آزادیهای مدنی و اجتماعی و چالش های دیگر در حال پر شدن است.
مضافا این که ما در یک جامعه ت زده زندگی می کنیم، لذا هر چیزی رنگ و بوی ی می گیرد. اکنون ی ترین مسئله جامعه اقتصاد و معیشت است. پیرو این نکته من اکنون بر این باورم که تنش های اجتماعی به شکل بسیار جدی به عدم مدیریت مسئولین گره خورده است و هر لحظه امکان دارد این اتفاق روی دهد. البته منظور من از جنبش اجتماعی ظهور و بروز آن در اشکالی مانند اعتراضات خیابانی نیست، بلکه این جنبش میتواند خود را در قالب هایی مانند کاهش پررنگ و یا حتی عدم مشارکت ی نشان دهد که شما هم به آن اشاره داشتید. پس قطعا این زنگ خطر و هشدار به صدا درآمده است که گسل به وجود آمده میان دولت و مسئولین و کاهش مشارکت مردمی بیش از این شود. به خصوص که امسال سال انتخابات است و ساختار ی کشوری هم نگاهی جدی به مردم دارد. در این صورت به نظر میرسد که امسال واکنش جنبش اجتماعی خود را سرخوردگی جدی از طرف مردم به مسئولین نشان دهد. نکته دیگر به نوع نگاه مسئولین پیرامون اعتراضات جامعه باز می گردد.
اکنون سال هاست که جامعه درگیر مسائل و مشکلات اقتصادی است و عدم مدیریت دولت هم بار مضاعفی بر این مشکلات است، اما جامعه توانسته است با نوعی تطابق با این شرایط در طول این سال ها زندگی را به پیش ببرد، ولی در کنار آن اعتراضات جدی خود را کم و بیش مطرح کرده است، ولی مسئله مهم ایجاد که مسئولین اجازه ظهور این اعتراضات به صورت مدنی نمی دهند و این مسئله شرایط را بدتر می کند. ما باید بپذیریم که اگر مسائل ی و رقابت های جناحی می تواند بهانه ای اندک برای شکل گیری جنبش اجتماعی باشد، یقیناً مسئله معیشت، اقتصاد و تاثیر مخرب تحریمها بر زندگی مردم در کنار ناکارآمدی به شدت پررنگ مسئولین یقیناً جامعه را به سمت اقدامی بی بازگشت می برد.
درباره این سایت